Eksik Sigorta ve Aşkın Sigorta Nedir?

Gerek taşınmazlar gerekse ev eşyaları ya da kıymetler; tüm bunları olası bir hasara karşı güvence altına almanın en etkili yolu sigorta yaptırmaktır.
Konut sigortası ile evinizi pek çok hasara karşı koruyabilir, ek teminatlarla eşyalarınızda kıymetli varlıklarınıza kadar derin bir koruma sağlayabilirsiniz. Her sigorta ürünün kendi içinde birtakım gereklilikleri vardır. Bu gereklilikler sigorta genel şartlarında belirtilmiştir.

Olası bir hasar durumunda sigortanın masrafları karşılayabilmesi için tek kural beyanların gerçeği yansıtmasıdır. Eksik bilgiler ya da gerçek dışı fiyat bedelleri günün sonunda maddi yük getirecektir. Bu yazımızda sigorta konusunun önemli detaylarından biri olan eksik sigorta ve aşkın sigorta hakkında bilgiler vereceğiz. Öncesinde her iki sigorta tanımının ilintili olduğu “sigorta bedeli” konusunu aydınlatalım.

Zorunlu Trafik Sigortası hakkında detaylı bilgi için linke tıklayınız.

Sigorta Bedeli ve Sigorta Değeri Nedir?

Her malın bir bedeli vardır ve bu bedel sigorta bedeline yansır. Sigorta bedeli nedir sorusunun en basit tanımı şu olacaktır; olası bir hasar durumunda şirketin ödemekle yükümlü olduğu maksimum tutar. Bu tutarın belirlenmesindeki en önemli etken doğru sigorta bedelinin yansıtılmasıdır.

Örneğin bir eşya ya da bina, makine vb. gibi taşınmaz zarara uğrarsa sigortanın bu hasarı karşılaması için sigorta bedelinin doğru bir şekilde hesaplanması gerekir. Mal ve kıymetlerin değeri zamanla artabilir ancak her artışın prime de yansıması gerekir ki sigorta bedeline şaşmalar yaşanmasın.

Sigorta değeri nedir sorusunun yanıtı ile devam edelim. Sigorta değeri, sigortalanan malın piyasa şartlarında sahip olduğu gerçek değerdir. Sigorta değeri göz önünde bulundurularak sigorta bedeli hesaplaması gerçekleştirilir. Buradaki kıstas, taşınmazın piyasadaki mevcut bedelidir.

Motosiklet Trafik Sigortası ve Motosiklet Kasko Sigortası hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.

Eksik Sigorta Nedir?

Sigorta bedelinin, sigorta değerinden az olması durumuna eksik sigorta adı verilir. Poliçede belirtilen bir sigorta bedeli mevcuttur. Bu sigorta bedelinin yanı sıra bir de taşınmazın mevcut sigorta değeri vardır. Bu iki tutar birbirine uymazsa bu durum kısaca eksik sigorta olarak tabir edilir.

Sigorta bedeli, sigorta ettirilen varlığın mevcut değerinin altındaysa eksik sigorta sınıfına girer ve sigorta kapsamına girmeyen bedel, sigortalı tarafından karşılanır.
Bunu bir örnek ile somutlaştıralım. Örneğin bir kıymet sigortalattınız. Bu kıymet, sigorta poliçesinin imzalandığı dönemde 100.000 TL tutarına sahip. Ancak zamanla kıymetin değeri arttı dolayısıyla sigorta bedeli, sigorta değerinden düşük kaldı. İşte bu durumda “eksik sigorta” oluşur. Eksik sigorta oluşmasının birkaç nedeni vardır. Bunları aşağıda açıklayalım.

Eksik Sigorta Neden Olur?

Eksik sigortanın temel nedeni sigorta bedeli ve sigorta değeri arasındaki farktan kaynaklanır. Bu aslında bir bakıma olağan bir durumdur. Gerek ekonomik şartlar, geren enflasyon gibi nedenlerden malın değeri zamanla artabilir. Piyasa şartlarında artan malın değeri, poliçe döneminde belirtilen sigorta bedelini aşabilir.

Eksik sigorta nedenlerinden bir diğeri de yanlış hesaplamadır. Sözleşme imzalanırken sigorta bedelinin yanlış hesaplanması, zincirin tüm halkalarını etkile. Malın mevcut piyasa değeri doğru hesaplanmazsa, sigorta bedeli yanlış işlenir ki bu da eksik sigortaya neden olur.

Tamamlayıcı Sağlık Sigortası ve Özel Sağlık Sigortası hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.

Eksik Sigortaya Karşı Çözüm Yöntemleri

Eksik sigorta sorununa çare olacak birtakım yöntemler mevcuttur. Bunlardan birkaçı ile devam edelim.
Sigorta bedelinin doğru hesaplanması, eksik sigortanın ortaya çıkmasını önlemede etkilidir. Bu hesaplama ancak ve ancak profesyonel bir ekspertiz tarafından yapılmalıdır.

• Sigorta bedeli, sigortalının beyanını esas alır. Bu beyan ne kadar gerçeği yansıtıyorsa o kadar etkili olur. Hasar sonrası mağduriyet yaşamamak adına poliçe düzenlerken tüm bilgilerin eksiksiz olarak verilmesi önemlidir.
• Sigorta poliçesine eklenen “enflasyona karşı koruma” teminatı ile olası bir bedel artışının olumsuz etkilerini silebilirsiniz.
• Döviz kurunun her daim hareketli olduğu şu dönemde TL sigorta bedelini arttırabilir ve poliçenizi güncelleyebilirsiniz.
• Sigorta bedeli ve sigorta değerinin düzenli aralıklarla karşılaştırılması da bir önlem olabilir. Bu sayede sigortanın eksik sigorta kategorisine girip girmediği önceden belli olur ki olası bir hasar durumunda sürprizler yaşanmaz.

Eksik Sigorta Örnekleri

Sigortada eksik sigorta örneklerine rastlamak mümkündür. Bunu hemen her sigorta ürünü üzerinden örneklendirebiliriz. Örneğin yangın sigortası genel şartları ile düzenlenen poliçeler eğer eksik sigortaya düşerse hasarın maddi boyutu çok daha fazla olacaktır. Bu nedenle sigorta bedeli yüksek olan poliçelerin eksik sigortaya düşmemesi önemlidir. Endüstriyel poliçeler için de benzer durum geçerlidir. Bu poliçelerde yaşanacak olası bir hatalı düzenleme, büyük maddi sıkıntılara yol açabilir.

Doğum Sigortası hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.

Eksik Sigorta Nasıl Hesaplanır?

Eksik sigorta hesaplamasında bir orantı kuralı esastır. Bu kural Türkiye Ticaret Kanunu tarafından oluşturulur. Buna göre sigorta değeri, sigorta bedelinden fazlaysa sigorta şirketinin ödemekle yükümlü olduğu tazminat orantısal kural üzerinden düşüş gösterir.

Eksik sigorta yaşanması durumunda sözleşme geçersiz sayılmaz ancak güncelleme yapılması gerekir. Güncelleme yapılmazsa poliçede belirtilen sigorta bedeli üzerinden sigortacının ödeme yapma yükümlülüğü doğar.

Eksik sigorta hesaplaması için şu şekilde bir açıklama yapılabilir;

Sigorta tazminatı = Zarar X Sigorta Bedeli / Sigorta Değeri

Aşkın Sigorta Nedir?

Biraz önce eksik kalan bedeller üzerinden konuştuk şimdi ise bakiyeyi artıya çekelim. Sigorta bedelinin, sigorta değerinden fazla olması durumuna aşkın sigorta denir.

Sigorta bedeli, sigorta değerinden yüksek olursa olası bir hasar durumunda sigortalı yüksek prim ödemek zorunda kalır. Yanı sıra hasara dair eksik tazminat ödemesi ile karşı karşıya gelir.

Aşkın Sigorta Ne Zaman Ortaya Çıkar?

Aşkın sigortanın temel nedenlerinden biri yanlış beyan ve hesaplamadır diyebiliriz. Sigorta şirketinin, sigorta bedelini yanlış hesaplaması neticesinde aşkın sigorta ortaya çıkar.

Poliçede yapılan en ufak bir hesaplama hatası ya da gerçeği yansıtmayan beyan eksik sigorta ya da aşkın sigortayı gündeme getirebilir. Bu nedenle poliçe imzalanmadan önce tüm bilgilerin eksiksiz ve hesaplamanın da kusursuz olması mühimdir. Bu noktada profesyonel ekspertiz tercih etmek olası hataları önlemede etkili olacaktır.

Eksik Sigorta ve Aşkın Sigorta Arasındaki Fark Nedir?

Aşkın sigorta, sigorta bedelinin sigorta değerinden fazla olması durumunda ortaya çıkar. Eksik sigorta ise bunun tam tersidir; sigorta bedeli, sigorta değerinden eksik çıkarsa “eksik sigorta” sınıfına girer.

Aşkın sigortanın tespit edilmesi durumunda sözleşmenin iptali söz konusu olabilir. Sözleşme iptal edilmezse sigorta bedeli, sigorta değerine göre hesaplanır ve buna göre bir ödeme yapılır. Aşkın sigorta genellikle yanlış hesaplamalardan kaynaklanır ancak eksik sigortanın enflasyon ayağı da vardır. Enflasyonda yaşanan bir çalkalanma, eksik sigortaya yol açabilir.

Konut Sigortası ve DASK Sigortası hakkındaki içeriğimizi de okumanızı tavsiye ederiz.